اگر سازمان را یک واگن از قطار صنعتی که درش فعالیت میکند فرض کنیم، «مسئولیت اجتماعی» نقش ریلی را دارد که مسیر حرکت این قطار را تعیین میکند. در پنل اینوتکس استیج ۲۰۲۱ با همین موضوع، رضا غیابی از این ایدهی اصلی دفاع میکند که مسئولیت اجتماعی نقش ریل را برای صنعت ایفا میکند. حاضرین دیگر در پنل عبارت بودند از:
- آقای عبادغفوری (مدیرعامل واندی آف و برگزارکنندهی رویداد صبح خلاق تهران)
- آقای نوید خواسته (سردبیر و صاحب امتیاز نشریه طراحان ایده)
- آقای علی احمدی (صاحبسخن اینوتکس استیج ۲۰۲۱ در بخش کسب و کارها)
غیابی در مقدمهی پنل اشاره کرد: چیزی در حال حاضر به عنوان واقعیت در ایران میبینم، این است که در هرم مازلوی سازمانها مسئولیت اجتماعی در طبقات بالا قرار دارد و پندارهی ما این است که این امریست مخصوص به شرکتهای پر درآمد و پرسود که وقتی همه کار را به نیکی انجام دادند، آنگاه تازه میتوانند به این چیزها فکر کنند. این در حالیست که موضوع مسئولیت آن هم از نوع اجتماعی، از نان شب برای سازمانهای ایرانی واجبتر است.
در توضیح این پدیده آمده است:
مسئولیت اجتماعی شرکتها در پیوند با مسئولیت شرکت در برابر جامعه، انسانها، و محیطی است که شرکت در آن فعالیت میکند و این مسئولیت از جستارهای اقتصادی و مالی فراتر میرود. مسئولیت اجتماعی شرکت در تعریفی روشنتر این گونه تعریف شده است: «مسئولیت اجتماعی شرکت فعالیتهایی است که پیش برنده سود و منفعت اجتماعی بوده و فراتر از منافع سازمان و آن چیزی است که قانون بایسته میدارد».
مطالبه از سازمانها برای «مسئولانه عمل کردن» در قبال جامعه، موضوعی است که با گسترش روزافزون اثرگذاری آنها بر محورهای تشکیل دهنده توسعه پایدار یعنی «اقتصاد»، «جامعه» و «محیطزیست»، در دهههای پایانی قرن بیستم شدت گرفته و منجر به این شدهاست که مفهومی به نام مسئولیت اجتماعی سازمانها یا CSR در دنیای مدیریت ظهور پیدا کند. CSR در یک تعریف ساده، یعنی اینکه سازمانها در مقابل جامعه ای که در آن فعالیت میکنند مسئول هستند؛ چرا که از منابع انسانی، طبیعی و اقتصادی آن استفاده میکنند.
بر خلاف نگاه سنتی به مدیریت و کسب و کار، سازمانها دیگر فقط در مقابل سهامداران شان مسئول نیستند و نباید فقط به افزایش سود کوتاه مدت سهامداران خود بیندیشند. بدین ترتیب انتظار میرود سازمانها که در ارتباط با ذینفعان دیگری نیز هستند، خواستههای مشروع آنها را هم مورد لحاظ قرار دهند.
در هر کسب و کاری و از جمله شرکتهایی که برای تولید ثروت و کسب و کار ایجاد شدهاند باید صد در صد مسئولیت تمام کارهای خود که جنبه اجتماعی دارند را به عهده بگیرند. این مسئولیت در کسب و کار معمولی بر عهده صاحب آن و در شرکتها بر عهده هیئت مدیره و مدیر عامل آن شرکت است. همچنین تعهدات اجتماعی شرکت را به چهار جنبهٔ مسئولیت اجتماعی زیستمحیطی، سرمایه انسانی، خیرخواهانه و اخلاقی تقسیم کردهاند.