دی‌ماه ۱۳۹۷، تولد یک سالگی صبح خلاق تهران بود. به همین مناسبت، رویدادی با موضوع «بازی» برگزار شد. رضا غیابی که یکی از سخنرانان این رویداد بود، درباره بازی‌هایی صحبت کرد که بزرگسالان آن‌ها را زندگی می‌کنند! می‌توان گفت همه انسان‌ها در زندگی، درگیر نوعی بازی هستند. مهم است بفهمند که در چه بازی هستند و این بازی چه قوانینی دارد؟
اگر شما هم گاهی فکر می‌کنید زندگی یک بازی است، بی‌شک این سخنرانی برایتان جذاب خواهد بود. در ادامه می‌توانید این سخنرانی رضا غیابی را ببینید؛ همچنین در این مطلب می‌توانید چکیده‌ای از سخنرانی او را بخوانید.
تئوری بازی‌ها
در مباحث استراتژی، ابزاری به نام «تئوری بازی‌ها» وجود دارد. این تئوری می‌گوید بازی‌ها به دو دسته «بازی‌های پایان‌پذیر» و «بازی‌های بی‌پایان» تقسیم می‌شوند. در ادامه هر کدام از این دسته بازی‌ها را به طور مجزا توضیح می‌دهیم.
بازی‌های پایان‌پذیر
بازی‌های پایان پذیر تعریف مشخصی دارند و بازیکنان آن‌ها نیز مشخص است. قوانین این بازی‌ها از پیش تعریف‌شده و ثابت هستند؛ یعنی همه بازیکنان توافق می‌کنند که تحت چه شرایطی یک تیم برنده و تیم دیگر بازنده می‌شود.
فوتبال نمونه‌ای از بازی‌های پایان‌پذیر است. همان‌طور که می‌دانید در فوتبال بازی پس از دو نیمه تمام می‌شود. سپس طبق قوانین، تعداد گل‌ها را می‌‌شمارند تا برنده نهایی را مشخص کنند.
بازی‌های بی‌پایان
بازی‌های بی‌پایان، همان بازی‌هایی هستند که در زندگی اکثر افراد وجود دارند. وقتی می‌گوییم زندگی یک بازی است، دقیقا به بازی‌های بی‌پایان اشاره می‌کنیم. شاید برایتان سوال باشد که این نوع بازی‌ها چه ویژگی‌هایی دارند؟
در پاسخ باید گفت بازیکنان یک بازی بی‌پایان، می‌توانند شناخته شده یا ناشناس باشند. قوانین این بازی‌ها نیز متناسب با موقعیت زمانی و مکانی و ورود بازیکنان جدید، تغییر می‌کند. به زبان ساده، در این بازی هیچ‌چیز ثابتی وجود ندارد و همه‌چیز همواره در حال تغییر و تحول است.
در یک بازی بی‌پایان، بازیکنان به قصد برد یا باخت بازی نمی‌کنند؛ بلکه هدف بازیکنان فقط این است که بازی ادامه یابد. اگر بخواهیم یک مثال از این بازی‌ها بزنیم، می‌توانیم به جنگ سرد آمریکا و روسیه اشاره کنیم. این دو کشور یک بازی ساختند تا منافع مورد نیازشان را از ملت‌ها دریافت کنند. هدف آن‌ها در این بازی برد یا باخت نبود؛ ولی آن‌ها می‌خواستند این بازی ادامه داشته باشد تا دسترسی‌شان به منابع قطع نشود.
۳ حالت بازی در زندگی
از ترکیب بازی‌ها و بازیکنان پایان‌پذیر و بی‌پایان، سه حالت به وجود می‌آید. دو حالت اول بازی‌های سالم هستند؛ اما حالت سوم یک بازی ناسالم است و برای فرد مشکل‌ساز می‌شود.
حالت اول
گاهی یک بازیکن فرض می‌کند که بازی پایان دارد. بازی که در آن قرار می‌گیرد نیز پایان‌پذیر است. این یک بازی سالم است و کسی در آن آسیب نمی‌بیند.
حالت دوم
گاهی بازیکن در یک بازی ناتمام است و از این موضوع اطلاع دارد. این نوع بازی نیز درست است؛ زیرا بازیکنان نمی‌خواهند یکدیگر را کنار بزنند و با آگاهی در کنار هم قرار می‌گیرند تا منافع‌شان تامین شود.
حالت سوم
مشکلات زمانی شروع می‌شوند که بازیکن فکر می‌کند بازی روزی تمام می‌شود؛ اما در یک بازی بی‌پایان شرکت کرده است. خیلی از افراد وقتی می‌گویند زندگی یک بازی است، در همین حالت قرار گرفته‌اند. در حالت سوم افراد به دنبال برد و باخت هستند؛ در صورتی که هیچ بازنده و برنده‌ای وجود ندارد!
آیا زندگی یک بازی است؟
حالا که با بازی‌های پایان‌پذیر و بی‌پایان و سه حالت اصلی آن‌ها آشنا شدید، بهتر است به سوال اصلی مطلب بپردازیم. آیا زندگی یک بازی است؟ در جواب باید گفت بله! زندگی یک بازی است؛ اما یک بازی بی‌پایان محسوب می‌شود.
اشتباه بسیاری از افراد این است که می‌دانند زندگی یک بازی است؛ ولی آن را یک بازی پایان‌پذیر تصور می‌کنند و به دنبال برد و باخت هستند. می‌توان گفت این موضوع به ذات انسان برمی‌گردد که همیشه می‌خواهد برتر و برنده باشد. برای اثبات این موضوع، یک تحقیق نیز انجام شده است.
در سال ۲۰۱۰ در آمریکا، از افراد مختلف خواستند بین این دو حالت یکی را انتخاب کنند:
- در محله‌ای که خانه همه افراد ۳۰۰ هزار دلار است، یک خانه ۴۰۰ هزار دلاری داشته باشید.
- در محله‌ای که خانه همه افراد ۵ میلیون دلار است، یک خانه ۴ میلیون دلاری داشته باشید.
جالب است بدانید که اکثر افراد گزینه اول را انتخاب کردند؛ زیرا به طور ذاتی میل به برتری داشتند. میل به برتری، باعث می‌شود افراد نتوانند این حقیقت را بپذیرند که بازی زندگی، برد و باخت ندارد.
برای این که بتوانید مفهوم برد و باخت در زندگی را کنار بگذارید، باید مقایسه‌های ذهنی‌تان را اصطلاح کنید. افراد در بسیاری از مواقع خودشان را با دیگران مقایسه می‌کنند؛ در حالی که مسیرشان با آن‌ها متفاوت است.
در مسیرهای متفاوت، اهمیتی ندارد که شما از یکدیگر جلوتر یا عقب‌تر هستید. وقتی هیچ قالب استاندارد و پذیرفته شده‌ای بین دو فرد وجود ندارد، مقایسه آن‌ها نیز غیرمنطقی است. فراموش نکنید حتی افرادی که در یک زمینه مشترک فعالیت می‌کنند نیز قابل مقایسه نیستند؛ زیرا ممکن است هر کدام از آن‌ها در یک جنبه کار، برتر از دیگری باشند. با توجه به مواردی که گفته شد، در هیچ زمینه‌ای از زندگی به دنبال اول شدن نباشید؛ زیرا چنین مقامی در بازی زندگی وجود ندارد.
چطور در بازی زندگی پیشرفت کنیم؟
بازی زندگی برد و باخت ندارد؛ اما همچنان می‌توانیم در این بازی پیشرفت یا پسرفت کنیم. تنها چیزی که باعث می‌شود در این بازی «پسرفت» کنیم، خستگی است. بسیاری از افراد به خاطر این که احساس برنده بودن ندارند، از بازی کناره‌گیری می‌کنند. می‌توان گفت این اتفاق، معادل باخت در زندگی شخصی فرد است.
تنها را برای «پیشرفت» در بازی زندگی نیز این است که هر روز خودتان را با دیروز مقایسه کنید. به محض بیدار شدن، از خودتان بپرسید چطور می‌توانید امروز در شغلتان، رابطه‌تان و زندگی‌تان بهتر باشید؟ همین کار باعث می‌شود در بازی زندگی پیشرفت کنید و به احساس لذت برسید. فراموش نکنید که این احساس لذت را نمی‌توانید از طریق رقابت با دیگران به دست آورید؛ اما از طریق رقابت با خودتان می‌توانید!
