رضا غیابی در این مصاحبه، مهمان «لایوکست» بود. مصاحبه‌ای ۴۰ دقیقه‌ای که در آن راجع به سه موضوع مهم، یعنی تداکس تهران و تاریخچه استارتاپ های ایرانی صحبت شد. در این مطلب می‌توانید خلاصه‌ای از مهم‌ترین نکات این مصاحبه را بخوانید؛ هرچند پیشنهاد می‌کنیم برای درک کامل‌تر، از نسخه تصویری یا صوتی مصاحبه که در همین صفحه قرار دارد هم استفاده کنید.
موضوع اول: تداکس
تداکس این روزها آن‌قدر محبوب است که اکثر افراد آن را می‌شناسند؛ اما اگر به هر دلیلی هنوز درباره این برنامه نمی‌دانید، در اینجا کمی برایتان توضیح می‌دهیم. در اصل تداکس (TEDx) یک برنامه جهانی است. این برنامه در سراسر جهان ویژگی‌های مشترکی دارد؛ اما در هر کشور مطابق با فرهنگ و استانداردهای خاص آن جامعه برگزار می‌شود.
در برنامه تداکس افرادی که ایده‌های ارزشمند دارند، گرد هم جمع می‌شوند تا تجربیات‌شان را برای دیگران بازگو کنند. سخنرانان این برنامه می‌توانند هنرمندان، ورزشکاران، دانشمندان، کارآفرینان یا افراد دیگری باشند که ایده‌‌هایشان ارزش انتشار دارد. به طور کلی با گوش دادن به تداکس می‌توانید با دیدگاه‌های مختلف آشنا شوید و به توسعه فردی برسید.
تداکس تهران
از تداکس جهانی که بگذریم، حتما برایتان این سوال پیش می‌آید که تداکس تهران چیست؟ در کشور ما تداکس چطور پیش می‌رود؟ رضا غیابی، مشاور مدیریت و استراتژیست کسب‌وکار، در سال ۱۳۹۳ مجوز رسمی تداکس تهران را دریافت کرد. او از سال‌ها پیش که تداکس به تازگی ایجاد شده بود، عادت داشت روزانه یک تدتاک تماشا کند؛ همچنین به عنوان مترجم، بسیاری از تدتاک‌ها را به زبان فارسی برگرداند و بعدها در ایونت‌های جهانی تداکس شرکت کرد.
رضا غیابی در این ایونت‌ها با افرادی مهمی مثل «سایمون سینک» و «کر اندرسون» از نزدیک ارتباط برقرار کرد؛ حتی به ترجمه کتاب‌های چهار جلدی فرصت آفرینان کر اندرسون پرداخت. تمام این تجربیات دست به دست هم دادند تا امروز، رویداد تداکس تهران پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته باشد.
اکنون بیشتر از ۱۰۰ نفر داوطلب برای برگزاری این برنامه کمک می‌کنند؛ به علاوه بزرگ‌ترین تداکس خاورمیانه، در سال ۱۳۹۸ در تهران برگزار شده است. خود رضا غیابی هم درباره پیشرفت همایش تداکس تهران این‌گونه می‌گوید:
«در این ۱۰ سال تقریبا ۶۰ الی ۷۰ ایونت برای تداکس تهران برگزار کردیم که ۳۵۰ نفر داوطلب داشتند. گاهی بیشتر از ۱۲ هزار نفر برای ثبت نام تداکس تهران اقدام می‌کردند؛ در حالی که سالن فقط ۱۰۰۰ نفر ظرفیت داشت. ما مجبور بودیم که از بین این افراد بگردیم و انتخاب کنیم. تصور کنید که بتوانیم یک روز ورزشگاه آزادی را برای سخنرانی های تداکس تهران استفاده کنیم…»
باید گفت این برنامه یک برنامه فرهنگی است که پیشرفتش برای تمام جامعه اتفاق مهمی است. همان‌طور که رضا غیابی می‌گوید:
«هرچه‌قدر جامعه حرفهای ارزشمند بیشتری داشته باشد، تدکس موفق‌تر خواهد بود.»
موضوع دوم: فضای استارتاپی در ایران
بعد از بررسی تداکس تهران، موضوع مصاحبه به سمت‌وسوی استارتاپ های ایرانی رفت. در ابتدای این بحث، رضا غیابی درباره اکوسیستمی گفت که استارتاپ های ایرانی در آن رشد می‌کنند. او بر اساس مطالعات جامعه‌شناسی و اقتصادی‌اش، یک جمله کلیدی در مورد این موضوع گفت:
«تنها راه موفقیت اقتصاد ایران، فضای دیجیتالش است!»
رضا غیابی این جمله را درشرایطی می‌گوید که فضای دیجیتال، تنها دو درصد GDP اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد. این عدد در مقابل نفت که ۴۳ درصد GDP اقتصاد ایران را تشکیل می‌دهد، بسیار ناچیز است. رضا غیابی معتقد است که شاید سهم فضای دیجیتال در اقتصاد کشور کم باشد؛ اما اثرات اجتماعی بزرگی دارد. او از استارتاپ‌های بزرگی مثل دیجی‌کالا و اسنپ مثال می‌زند که علاوه‌بر ایجاد ۱۰۰ هزار شغل، فرهنگ‌سازی نیز کرده‌اند.
رضا غیابی بحث را این‌گونه ادامه می‌دهد که این فضا فقط یک اکوسیستم کاری نیست؛ بلکه یک سبک زندگی است. او از تاریخچه استارتاپ های ایرانی و دوران آغازشان می‌گوید. زمانی که استارتاپ های ایرانی به تازگی داشتند شکل می‌گرفتند و جوانان ایرانی از مهاجرت خسته بودند. از طرفی فضای استارتاپی ادبیات جذابی داشت؛ مثلا به جای واژه کارمندی از کلمات همکاری و هم‌تیمی استفاده می‌کرد.به علاوه گفته می‌شد که افراد می‌توانند در فضای استارتاپی استقلال، آزادی و سبک زندگی خودشان را داشته باشند. همه این عوامل در کنار «رویدادهای استارتاپ ویکند» و «صندوق نوآوری و شکوفایی»، باعث شدند افراد زیادی به سمت این فضا جذب شوند.
رضا غیابی در ادامه می‌گوید اقتصاد آینده بر پایه اعتماد است. وقتی خریدار و فروشنده به یکدیگر اعتماد دارند و ابزاری به نام بلاک چین این اعتماد بینشان را تضمین می‌کند، دیگر نیازی به قدرت متمرکز نیست. رمزارز هم دقیقا به دلیل همین جلب اعتماد مردم، تبدیل به سومین صرافی رمز ارز بزرگ ایران شد. از دیدگاه رضا غیابی پروژه دیفای فایننس (Decentralized Finance) بخشی از آینده جهان است و رمزارز همگام با این پروژه جهانی، به استقبال آینده می‌رود.جمع‌بندی تداکس تهران، تاریخچه استارتاپ‌ها و رمزارز:
- در این مصاحبه از تداکس تهران شنیدیم. برنامه‌ای که بر ایده‌های ارزشمند متمرکز است و به تمام افراد ایده‌پرداز صدا می‌دهد. هم‌اکنون این برنامه تا بیش از ۱۲ هزار نفر متقاضی داشته است. این استقبال می‌تواند ما را به جامعه امیدوار کند؛ زیرا این برنامه زمانی موفق است که افرادایده‌پرداز جامعه زیاد باشند.
- در ادامه مصاحبه، به تاریخچه استارتاپ های ایرانی گوش کردیم. زمانی که این فضا با اصطلاحات جذاب و تازه‌ای مثل «تیم»، «همکاری» و «استقلال کاری» جوانان زیادی را به خودش جذب کرد. رضا غیابی هم به این فضا امیدوار است و فضای دیجیتال را تنها راه موفقیت اقتصاد ایران می‌داند.
